در این بحث میخواهیم در مورد مفاهیم اولیه برنامه نویسی فارغ از زبان برنامه نویسی خاص صحبت کنیم. دوستانی که علاقه مند به شروع برنامه نویسی هستند اکثرا به دنبال انتخاب زبان یا نقطه آغاز می گردند. نکته ی قابل توجه این است که زبان انتخابی در ادامه راه یا بازار کار موثر بوده اما فهم اولیه جهت طراحی و نگارش یک برنامه در تمامی زبان ها یکسان است و وابستگی زیادی به زبان انتخابی ندارد.

این مطلب برای چه کسانی مناسب است؟

این مطلب برای دوستانی که علاقه مندند بصورت مبتدی برنامه نویسی را آغاز کنند مناسب است. همچنین سعی بر این است که اصطلاحات در بخش ها و مثال های مختلفی توضیح داده شوند.

امید که در این راه موفق باشیم. نظرات سازنده ی شما ما را برای رسیدن به این هدف یاری خواهد کرد.

نقطه آغازین

اجازه دهید با یک مثال روزمره بحث را آغاز کنیم. فرض کنید که میخواهید برای تولد دوستتان کادویی تهیه کنید. در ابتدا تصمیم میگیرید که از منزل خارج شوید و به بازار جهت تهیه کادو بروید. از منزل خارج میشوید و به دنیا سلام میکنید! ، پس از رفتن به بازار انتخاب های زیادی وجود دارد، شما به یک مغازه عطر فروشی میروید و حدود قیمت را به فروشنده میدهید. فروشنده چندین عطر را برای شما می آورد و شما پس از بوییدن چندین عطر یکی را انتخاب میکنید. قیمت دقیق را پرسیده و پس از حساب کردن پول عطر آن را خریداری کرده و به منزل بر میگردید.

حال بیایید مثال بالا را به صورت یک کد برنامه نویسی بررسی کنیم. همانطور که دیدید این اتفاق از یک شروع و یک پایان تشکیل شده است. شما از خانه بیرون آمده اید و در انتها به خانه برگشته اید. در هر زبان برنامه نویسی آغاز و پایان باید تعیین شود. بسته به زبان برنامه نویسی روال شروع و پایان متفاوت است. در جدول زیر برنامه کوتاه “Hello world” به چند زبان بیان شده است.

Hello World

Hello World معمولا اولین و ساده ترین کدی است که میتوان نوشت. همانطور که در مثال های بالا میبینید ابتدا و انتها در برخی زبان ها با } { یا عبارات BEGIN و END مشخص شده اند. همچنین مثلا در زبان C از کتابخانه <stdio.h> استفاده شده است.

کتابخانه ها مجموعه ای از دستورات هستند که ما باید در ابتدا به کامپایلر (مبدل کد به زبان ماشین) بگوییم که از چه مجموعه ای از دستورات استفاده خواهیم کرد (در قسمت پیشرفته بیشتر توضیح داده خواهد شد). مثلا در زبان C دستور printf که جهت نمایش یک عبارت در خط فرمان مانیتور مورد استفاده قرار میگیرد در کتابخانه <stdio.h> قرار دارد.

همانطور که میبینید در جدول بالا مدل نوشتار جهت رسیدن به نمایش “سلام دنیا” در زبان های مختلف متفاوت است. این نحوه ی نوشتار را اصطلاحا Syntax میگویند. به عنوان مثال Syntax در زبان C به این گونه است که باید برنامه در یک بخش اصلی به اسم Main نوشته شود که آغاز و پایان آن با کروشه باز و بسته تعریف میشود و ته هر خط با علامت ; باید بسته شود ، توجه کنید که دو طرف عبارت Hello World از ” و پرانتز استفاده شده است اما در زبان Python نیازی به پرانتز یا بستن انتهای هر خط نیست. همچنین دستور نمایش یک متن در خروجی برنامه در زبان های مختلف متفاوت است.